KAIZEN to doskonalenie małym krokami, KAIKAKU to rewoulcyjna, skokowa zmiana.
O ile narzędzia do stopniowej poprawy są dość popularne dzięki powszechności kultury Lean w wielu organizacjach, to przy tworzeniu gwałtownych przeskoków wydaje się, że jesteśmy zdani wyłącznie na intuicję, wytrwałość i po prostu przypadek.
Choć intuicja, wytrwałość i szczęście jak najbardziej są potrzebne, warto się wspomóc narzędziami do dokonywania przełomowych rozwiązań, zgrupowanymi pod akronimem TRIZ (z rosyjskiego – Teoria Rozwiązywania Innowacyjnych Zadań).
TRIZ powstał dzięki pracy nad wynalazczością Henryka Altuszullera pół wieku temu. Badając tysiące patentów zauważył, że istnieją sposoby na wyłamanie się z „fiksacji funkcjonalnej”, która utrudnia największym ekspertom oderwanie umysłu od dotychczasowego rozwiązania i wpadnięcie na zupełnie nowe. TRIZ celuje właśnie w dokonywaniu przeskoku na kolejną krzywą rozwoju. Ten przeskok to jest właśnie KAIKAKU.
Rys. 1 Każda technologia wzrasta według pewnych prawideł, podstawowym wzorcem jest krzywa „S”. Tutaj gdy prędkość samolotów z silnikami tłokowymi dochodziła do końca swoich możliwości, nową krzywą umożliwiającą szybszy lot były silniki odrzutowe oferujące znacznie większą moc z jednostki wagi silnika.
Rys. 2 Zastąpienie funkcjonalności suwaka logarytmicznego nową wówczas technologią – kalkulatorem. Klasyczne zastąpienie starej technologii nową.
Narzędzia TRIZ są pomocne gdy kończą się nam pomysły. Jeśli problem nad którym pracujemy zajmuje nam dużo czasu to zastosowanie narzędzi TRIZ pozwala często znaleźć bardzo proste i eleganckie rozwiązanie. To co przeszkadza nam znaleźć to rozwiązanie w pierwszym rzędzie to silna psychologiczna inercja która najsilniej objawia się u wysokiej klasy specjalistów, a najmniej u dzieci. Tu możesz zobaczyć eksperyment z fistaszkiem, który wyjaśnia to zjawisko.
Rys.3 Przykładem przeskoku na kolejną krzywą rozwoju dla Apple była inauguracja Iphone, którego funkcjonalność miała odebrać rynek istotnemu dotychczasowemu produktowi tej firmy – Ipodowi. Taka decyzja wymagała ogromnej odwagi i wizjonerstwa Steve Jobsa. Źródło: Apple.
Częstsze są jednak historie nie zauważenia możliwości nowej, rozbudowującej się krzywej rozwoju. Na Technovation Forum 2019, Dyrektor Techniczny Tomasz Michalik przedstawił swoje wcześniejsze doświadczenia z pracy w dywizji telewizorów znanego holenderskiego koncernu u progu wejścia na rynek płaskich ekranów. Opowiadał jak najmądrzejsi ludzie tej ogromnej firmy wpadli na sam koniec XX wieku w pułakę widzenia tunelowego, doskonaląc (kaizen) dotychczasową produkcję tradycyjnych kineskopów (CRT), zupełnie nie zauważając jednak co może rynkowi zrobić technologia ekranów LCD. Widzenie tunelowe to inna nazwa zawężenia świadomości. Jest to taki stan, w którym osoba nie dostrzega innych, alternatywnych możliwości. TRIZ ma lekarstwa na takie przypadłości, artykuły o konkretnych narzędziach znajdziesz w linkach na spodzie tego artykułu.
Rys 4. Spadek sprzedaży kineskopów CRT i szybki wzrost sprzedaży LCD. Wykres z prezentacji Tomasza Michalika z Technovation Forum.
Więcej o krzywej S przeczytasz w artykule: LINK
"Nie można po prostu pytać konsumentów o to, czego chcą, a potem próbować im to dać. Zanim to zbudujesz, będą już chcieli czegoś nowego!"
Steve Jobs
Michał Hałas
Ekspert TRIZ
Linki do przykładowych materiałów z narzędziami TRIZ:
